اخبار

تاریخ آغازین متن قرآن یکی از حوزه‌هایی است که در دهه‌های اخیر شاهد پیشرفت‌های چشمگیری بوده، هرچند تنها تعدادی محدود از نسخ بسیار قدیمی قرآن، یا اجزای قابل توجه آن تا به امروز بر جای مانده است. یکی از این نمونه‌ها مصحفی است که بخش اعظم آن در دو نسخۀ محفوظ در کتابخانۀ حرم مقدس در مشهد باقی مانده است.

خبر احیاء و نشر نسخه‌ای خطی از قرآن که متعلق به سده اول و شاید نزدیکترین سند مکتوب از متن مقدس مسلمانان به عصر پیامبر، نظر همه پژوهشگران و اندیشمندان اسلام‌شناس را به خود جلب کرد. احیاء کننده محترم دوست اندیشمند و قرآن پژوه مرتضی کریمی نیا هستند که شخصیتی نام آشنا در حوزه مطالعات قرآنی در ایران و خارج از آن هستند.

قرآن‌ های کوفی در ایران و دیگر پاره‌ های آن در جهان تلاشی در جهت توجه پژوهشگران میراث ایرانی اسلامی و علاقه مندان به نسخه های قرآنی به مهم ترین عناصر تاریخی، ادبی،هنری، و قرآن شناختی در این آثار کهن.

آرشیف ملی افغانستان مهم‌ترین مرکز نگهداری اسناد کهن و نسخه‌های خطی افغانستان در کابل است. این مرکز در دهه‌های اخیر به سبب جنگ و ناامنی مکرراً مورد دستبرد قرار گرفته و آثار زیادی از آن به سرقت رفته است.

نشانه‌هایی در دست است که از حدود قرن چهارم هجری، کتابت و دستخط برخی از نسخه‌های قرآنی به خط کوفی را به امام علی علیه السلام یا دیگر صحابه، چون خلیفۀ سوم، عثمان بن عفان نسبت داده‌اند.

بر اساس فراخوان اعلام شده پایان‌نامه‌ها با موضوعات ایران‌شناسی، باستان‌شناسی، اسطوره‌شناسی، نمادشناسی، زبان‌های باستانی، زبان و ادبیات فارسی، تاریخ، فرهنگ عامه، میراث فرهنگی، آداب و رسوم، اقوام، پوشاک محلی، صنایع دستی، معماری و شهرسازی، فلسفه و عرفان، میراث طبیعی و گردشگری در این جشنواره مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

کتاب «نقد و بررسی نگاره‌های خمسۀ نظامی گنجه‌ای قاسم‌ علی سلطان (مورخ 968 هجری قمری)» دربرگیرندۀ دستنویسی از خمسۀ نظامی است که همراه با مقدمه و پژوهش علی‌اصغر میرزایی‌مهر، به تازگی، به صورت نفیس از سوی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب چاپ شده است.

نسخۀ ۴۲۸۹ در موزۀ ملی ایران در اصل قرآنی ۱۴ پاره بر روی پوست از قرن سوم هجری بوده که برخلاف دیگر نسخه‌های کهن کوفی، احتمالاً کاتبی ایرانی داشته است. مقالۀ حاضر با بررسی جوانب مختلف این نسخه، می‌کوشد سه هدف جداگانه را تأمین کند.